Altın Silsile

MUHAMMED MUSTAFA (sallallâhü aleyhi ve sellem): 571 (Mekke-i Mükerreme) – 632 (Medîne-i Münevvere)

Hazret-i Peygamber’in dâmadı ve dördüncü halîfesidir. Hazret-i Peygamber’in amcası Ebû Tâlib’in oğludur. Hazret-i Ali, hicretten 23 sene önce M. 579’da Mekke’de dünyâya gelmiştir. Beş yaşından îtibaren Hazret-i Peygamber ile yaşamış, O’nun tâlim ve terbiyesinde yetişmiş ve feyzinden hisseyâb olmuştur. Hazret-i Ali cennetle müjdelenen on sahâbeden dördüncüsü ve Ehl-i Beyt’in ilki olup, M. 660 senesinde şehîd edilmiştir. Kabrinin nerede olduğu kesin olarak belli değildir.

Hulefâ-i Râşidîn’in ilkidir. Ümmü’l-Hayr lâkabıyla tanınmıştır. “Aşere-i Mübeşşere (cennetle müjdelenen on sahâbî)’nin ilkidir. Peygamber Efendimiz’in kayın pederi, Hazret-i Âişe vâlidemizin babasıdır. Hazret-i Ebû Bekir, Peygamber Efendimiz’den 2 yıl 3 ay küçüktür. M. 573 yılında dünyâya gelmiştir. 38 yaşında müslüman olmakla şereflenen Hazret-i Ebû Bekir Peygamber Efendimiz’in vefât ettiği gün halîfe seçilmiştir. Hilâfeti iki sene üç ay on gün sürmüş, 63 yaşında iken hicretin 13. senesi M. 634 7 Cemâziye’l-âhir Pazartesi günü hastalanmış ve onbeş gün sonra vefât etmiştir. Cenâze namazını Hazret-i Ömer kıldırmış ve Peygamber Efendimiz’in bulunduğu Hücre-i Se‘âdet’e defnedilmiştir.

Hicretten 40 sene önce Mekke’de dünyâya gelmiştir. Hazreti Peygamber’in ikinci halîfesidir. Aşere-i Mübeşşere’dendir. Aynı zamanda Kureyş’in sefîridir. Peygamberimiz’in duâsı üzerine müslüman olmakla şereflenmiştir. Adâleti ile meşhûr olan Hazret-i Ömer, Peygamberimiz zamânında kadılık yapmış, Hazret-i Ebû Bekir zamânında da Beytü’l-Mal emîni, yâni mâliye vekîli olmuştur. Hazreti Ebû Bekir’in vefâtından sonra, yerine halîfe olan Hazret-i Ömer “Emîrü’l-Mü’minîn” ismini almıştır. 10 sene, 6 ay, 7 gün dünyâda hiç görülmemiş bir adâletle halîfelik yapmış ve 63 yaşında iken hicretin 23. yılı M. 645’in son ayında Yahûdî bir köle tarafından şehîd edilmiştir. Hücre-i Se‘âdet’e defnedilmiştir.

M. 577 târihinde Mekke’de dünyâya gelmiştir. Hazret-i Osman, Peygamberimiz’in dâmâdı ve üçüncü halîfesidir. Aşere-i Mübeşşere’dendir. Hazret-i Rukiyye vâlidemizden Abdullah isminde bir oğlu olmuş ve bu sebepten Ebû Abdullah künyesi ile de tanınmıştır. Hazret-i Osman ilk müslüman olanlardan beşincisidir. Müslüman olduktan sonra Peygamberimiz’in kızı Rukiyye vâlidemiz ile evlenmiştir. Rukiyye vâlidemiz Bedir savaşından sonra vefât edince Peygamberimiz’in diğer kızı Ümmü Gülsüm vâlidemiz ile evlenmiştir. Bu bakımdan kendisine Peygamberimiz’in iki kızıyla evlenme nîmetine kavuşmuş olduğundan iki nûr sâhibi mânâsında “Zinnûreyn” denilmiştir. Hazret-i Osman Peygamberimiz’in vahiy kâtiplerindendir. Hazret-i Ömer’in şehîd edilmesinden sonra, M. 644 târihinde Muharrem ayının 1. günü hilâfet makamına geçmiştir. 12 sene hilâfet makamında kalan Hazret-i Osman devrinde birçok fetihler yapılmış, İslâm dünyâsı çok genişlemiştir. Hazret-i Ebû Bekir’in bir araya toplattığı Kur’ân-ı Kerîm nüshasından 6 nüsha daha yazdırıp İslâm merkezlerine göndermesi sebebiyle “câmiu’lKur’ân” (Kur’ân-ı toplayan) ve “Nâşirü’l-Kur’ân” (Kur’ân’ı yayan) isimleriyle de anılan Hz. Osman, 82 yaşında iken M. 659 târihinde Medine-i Münevvere’de şehîd edilmiştir. Cennet-i Bâkî kabristanına defnedilmiştir.

Aslen İran’lı olup, Isfahan yakınında bir köyde dünyâya gelmiştir. Gençliğinde mecûsî iken, hiristiyan râhipleriyle tanışıp mecûsîliği terketmiş, hiristiyan olmuştur. Şam’da bir râhipten aldığı işârete binâen Medine’ye gitmiş ve Peygamberimiz’in hicretinden sonra müslüman olma şerefine nâil olmuştur. Hazret-i Ömer zamânına kadar Medine’den ayrılmamış, O’nun zamânında İran fethine katılmış ve bu fetihle Medâyin şehri alınınca, Hazret-i Ömer Selmân-ı Fârisî Hazretleri’ni bu şehre vâli tâyin etmiştir. Medâyin’de sâde bir hayat süren Selmân-ı Fârisî Hazretleri, Hazret-i Osman devrinde hastalanmış, hastalık neticesi hicretin 35. se-nesinde M. 655 de vefât etmiştir.

640 târihinde dünyâya gelmiştir. Hazret-i Ebû Bekir’in torunu olup Tâbiîn’in büyüklerindendir. Kasım b. Muhammed, Selmân-ı Fârisî’nin sohbetlerinde yetişmiş, İmâm-ı Câfer-i Sâdık da feyzini bu yüce zâttan almıştır. Mekke ile Medine arasında Kudeyd denilen yerde 725 senesinde vefât etmiştir.

Hazret-i Hüseyn’in torunu olan Muhammed Bâkır’ın oğludur. M.702’de Medine-i Münevvere’de dünyaya gelmiştir. Doğruluğuna alem olarak kendisine “Sâdık” lâkabı verilmiştir. İmâm-ı A ‘zam’da , Ca‘fer-i Sâdık’ın ders halkasına girenlerdendir. Ca‘fer-i Sâdık M. 765’de 65 yaşında Medîne’de vefât ederek babasının kabri yanına defnedilmiştir.

İsmi Tayfur b. Îsâ b. Âdem b. Sürûşân’dır. M. 777’de İran’ın Horasan eyâletinde bulunan Bistam kasabasında dünyâya gelmiştir. 30 yıl Şam ve etrafında dolaşarak riyâzetle meşgul olmuş, yüze yakın velî ile görüşmüştür. Tasavvufta üstâdı Ebû Ali es-Sindî’dir. İmam Ca‘fer-i Sâdık’ın mâ‘nevî nîmetlerinden de geniş ölçüde istifâde etmiştir. Hicretin 234. yılında Şa‘ban ayının 15. günü vefât etmiştir. Türbesi Bistâm’dadır.

Künyesi Ebu’l- Hasen olup, ismi Ali bin Câfer’dir. Bistâm’ın bir kasabası olan Harakan’da M. 963’de dünyâya gelmiştir. Tasavvufta intisâbı Sultânü’l-Ârifîn Bâyezîd-i Bistâmî’yedir. O’nun vefâtından çok sonra gelmiş olmasına rağmen, terbiyeleri Bâyezîd-i Bistâmî’nin rûhâniyetlerindendir. M.1034 yılında, vefât etmiştir.

Adı Ali, künyesi Ebu’l-Kasım’dır. Tasavvufî terbiyesini daha ziyâde Şeyh Hasan Harakanî’den alarak, bu zâttan icâzetle, halîfesi olarak göreve devam etmiştir. Silsilesi Seyyidü’t-tâife Cüneyd-i Bağdâdî’ye erişir. Ebu’l Kasım Gürgânî hicretin 450. yılında vefât etmiştir. Yetiştirdiği talebeleri içinde Ebû Ali Fâremedî en meşhûrlarından olup, icâzetli halîfelerindendir.

M.1042 târihinde dünyâya gelmiştir. İsmi Fadl b. Muhammed’dir. Tasavvufta Ebu’l-Kasım Gürgânî’nin sohbetinden istifâde etmiştir. Ebu’l-Hasan Harakanî’nin sohbetinden de kendi deyimiyle nihâyetsiz feyzlere, mânevî zevklere erişmiştir. Selçuklu Devleti’nin meşhûr vezîri Nizâmü’l-Mülk kendisine çok hürmet etmiştir. İmâm-ı Gazâlî ve Yûsuf Hemedânî O’nun talebeleridir. Ebû Ali Fâremedî M.1085 târihinde vefât etmiş olup, kabri Tûs şehrindedir.

M. 1048 târihinde Hemedan’da dünyâya gelmiştir. İsmi Yûsuf b. Ebû Ya‘kub Hemedânî olup, künyesi Ebû Ya‘kub’dur. İmâm-ı Âzam’ın neslindendir. 18 yaşında iken Bağdat’a giderek Mevlânâ Ebû İshak’tan fıkıh, hadis ve tefsir ilimlerini öğrenmiştir. Tarîkat hırkasını Ebû Ali Fâremedî’den giymiştir. Abdülkadir Geylânî’den de feyz almıştır. Bir müddet Bağdat’ta, daha sonra da İsfahan’da tahsîlini tamamlamış ve Ebû Ali Fâremedî’nin hizmetinde yüksek derecelere ulaşmıştır. Bağdat, Isfahan, Irak, Horasan, Semerkand ve Buhâra’da ulu pîrlerden feyz alıp, kendisi de vaaz ve nasîhatlerle halka hizmette bulunmuş olup M. 1140 târihinde vefât etmiştir. Kabr-i şerîfi Merv ‘dedir.

Yûsuf Hemadânî’nin halîfesi olup, Hâcegân silsilesinin başıdır. Kaynaklarda doğum târihine âit bir kayıt yoktur. Buhâra’ya altı kilometre mesâfede bulunan Gucdevan köyünde dünyâya gelmiştir. Yirmi yaşında iken Hâce Yûsuf Hemedânî’ye intisâb etmiş olup, sebeb-i necâtı Hızır aleyhisselamdır. Yûsuf Hemedânî’nin sohbet ve dersleriyle kemâle ermiştir. M. 1182 veya 1192 yılında Gucdevan’da vefât etmiştir.

Hâce Abdülhâlık Gucdevânî’nin en büyük halîfesidir. 1067 târihinde Buhâra yakınlarındaki Rivger kasabasında dünyâya gelmiştir. Vefâtına kadar Abdülhâlık Gucdevânî’nin hizmetinden ayrılmamıştır. O’nun vefâtından sonra yerine geçip uzun yıllar irşâd ve talebe yetiştirmekle meşgûl olmuştur. Uzun ömürlü olan Ârif-i Rivgerevî M. 1315 târihinde Rivger kasabasında vefât etmiştir.

Hâce Ârif-İ Rivgerevî’nin mümtâz ashâbından ve halîfelerindendir. Buhâra’nın Fağne köyünde dünyâya gelmiştir. Yerine talebesi Ali-yi Râmitenî’yi tâyin ederek M.1315 veya 1317 yılında vefât etmiştir. Mâverâünnehir beldesinin Tûr-i Sînâ gibi mukaddes bir yer olmasına vesîle olan, orayı nurlandıran bu yüce zâtın kabr-i şerîfi Buhâra’dadır.

Buhâra’ya 15 km. mesâfede olan Râmiten kasabasında dünyâya gelmiştir. Lâkabı “Hâce Azîzân” dır. Vefât edeceğinde yerine küçük oğlu, Hâce Muhammed’i bırakarak M. 1328’de Harzem şehrinde vefât etmiştir.

Doğum târihi kesin olarak bilinmemektedir. Buhâra ve Râmiten arasında bulunan Semmas köyünde dünyâya gelmiştir. Vefâtına kadar irşâd vazîfesini deruhte etmiş ve Emir Gülâl, Bahâeddin Nakşibend gibi yüksek şahsiyetlerin yetişmesine vesîle olmuştur. M. 1354 târihinde vefât etmiş olup kabr-i şerîfi Semmâs’tadır. Kendisine ser-halka-i hâcegân (Hâcegân halkasının reisi) denilmiştir.

Hazret-i Hüseyin’in sulbündendir. Buhâra’nın Sûhârî kasabasında M.1284’de dünyâya gelmiştir. Hâce Bahâüddin’nin sohbet nisbeti, tarîkat yolunun âdâbı, telkin zikri bu zâttandır. Muhammed Bâbâ Semmâsî’nin vefâtından sonra yerine geçmiş ve irşâd vazifesini deruhte etmiştir. M. 1370 târihinde Sûhârî’de vefât etmiş olup, kabr-i şerîfi oradadır.

M. 1318 târihinde, Buhâra’ya 5 km. kadar uzaklıkta bulunan Kasr-ı Ârifan’da dünyaya gelmiştir. Hâce Muhammed Bâbâ Semmâsî, kendilerini oğulluğa kabul etmiştir. Yedi sene Emir Gülâl’ın sohbetinde bulunmuş, tarîkat âdâbını öğrenmiştir. Nakşibend Hazretleri Abdülhâlık Gucdevânî’nin rûhâniyetinden de sonsuz derecede istifâde etmiştir. Emir Gülâl’in vefâtından sonra baş halîfesi olarak irşâd vazîfesini yerine getirmiştir. M. 1389 târihinde Kasr-ı Ârifân’da Rebîü’l-evvel ayının üçünde Pazartesi günü vefât etmiştir. Kabr-i şerîfi oradadır.

Kadiriyye tarîkatinin kurucusudur. M. 1077 Hazar Denizi’nin güneybatısındaki Geylan eyâlet merkezine bağlı Neyf köyünde dünyâya gelmiştir. Babası Ebû Sâlih Mûsâ’dır. Şeyh Abdülkadir Hazretleri’nin künyesi Ebû Muhammed’dir. Tarîkat erbâbı arasında imamların imâmı ve Şerî‘at ehli yanında da Mahbûb-i Sübhânî, Muhyiddin lâkablarıyla meşhûrdur, Kabr-i şerîfi Bağdat’ta Bâbü’lferec Medresesi’ndedir. İnsanlara doğru yolu gösteren te’lîf eserleri pek çoktur. M.1166’da Bağdat’da vefât etmiştir.

M.1147 yılında dünyâya gelmiştir. Zâhirî ilimleri tercîhi Abdülkâdir Geylânî’ni ziyâreti ile sona ermiş, onun sohbetiyle se‘âdete erişmiştir. Ricâlü’l-Gayb’den Ebdâl ve Evtâd tabakasıyla çöllerde sohbet etmiş, çok defalar Hızır aleyhisselâm’dan ilm-i ledünnî dersi almıştır. Abdülkadir Geylâni, bu zât için “Yâ Ömer, sen Irak meşhurlarının sonuncususun” övgüsünde bulunmuştur. Şeyh Şihâbüddin Ömer Sühreverdî M.1234 yılında 87 yaşında vefât etmiştir. Kabr-i şerîfi Bağdat’tadır.

M. 1145 senesinde dünyâya gelmiş Îran’lı mutasavvıfların en mühim şahsiyetlerindendir. Vecd geldiği zaman mübârek bakışları her kime dokunsa o kimse velîlik mertebesine erişirdi. Şeyh Ammârı Yâser Hazretleri’nin emri üzerine Harzem’e gidip Kübreviye tarîkatini kurmuş ve irşâd ile meşgul olmuştur. Harzem’de Moğol istilâsı üzerine kâfirlerle cihâd etmiş ve M. 1221 senesinde şehâdet mertebesine ulaşmıştır.

Çeştiyye Tarîkati pîri, Seyyid Mu‘înüddîn Hâce Hasan Senceriyy-i Çeştî’nin soyu, Hazreti Hüseyin vâsıtasıyla Peygamber Efendimiz’e ulaşır. Pîr Hazretleri M.1142 yılında Horasan’da dünyaya gelmiş, M.1235’de vefât etmiştir. Kabr-i şerîfi Açmir’de olup halkın ziyâretgâhıdır.

İsmi Muhammed b. Muhammed el-Buhârî’dir. Lâkabı Alâüddin’dir. Bahâüddîn Nakşibend’in vefâtı üzerine bütün mürîdân Alâeddin Hazretleri’ne biât etmişlerdir. Buhâra’da 10 yıl irşâd faaliyetinde bulunduktan sonra 28 Şubat 1400’de hastalanmış ve on sekiz gün sonra da vefât etmiştir.

Hâce Alâüddin Attar’ın ulu ashâbından fazîletli halîfelerinden ve seccâdesine oturanlardandır. İsmi Ya‘kub b. Osman b. Mahmud’dur. Zâhirî ilimde yetiştikten sonra tasavvuf ilminde de önce Bahâüddin Nakşibend, daha sonra da onun halîfesi Alâüddin Attar Hazretleri’nin sohbetinde yetişmiştir. O’nun en başta gelen talebesi ve halîfesi Ubeydullah-ı Ahrâr’dir. M.1447 târihinde vefât etmiş olan Ya‘kub-i Çerhî’nin kabr-i şerîfi Halfeto köyündedir.

M. 1403 senesinde Taşkent’te dünyâya gelmiştir. Tasavvuf ilmindeki hocası Ya‘kub-i Çerhî Hazretleri olup, O’nun sohbetiyle kemâle ermiştir. Hz. Îsâ’nın rûhâniyetinden de istifâde etmiştir. Ya‘kub-i Çerhî Hazretleri’nin vefâtından sonra ye-rine geçmiş ve talebe yetiştirip halkı irşâd ile meşgul olmuştur. M. 1493 târihinde Rebiü’l-evvel ayının sonunda cumartesi günü Semerkand’ın Kemânkerân köyünde vefât etmiştir. Kabr-i şerîfi Semerkand’dadır.

Türkistan’da yetişen büyük velîlerdendir. İsmi Muhammed b. Burhâneddîn’dir. Ömrünü İslâm dîninin emir ve yasaklarını öğrenmek ve öğretmek, insanların dünya ve âhirette se‘âdete kavuşmaları için sarfetmiş olan Muhammed Zâhid M. 1529 yılında vefât etmiştir. Kabr-işerîfi Semerkand’a bağlı Hisar’ın Vahş, köyündedir.

Kâdî Muhammed Zâhid ’in halîfesidir. Hızır aleyhisselâm’ın işâreti üzerine Muhammed Zâhid’e intisâb etmiştir. İcâzet aldıktan sonra Semerkand’da insanları irşâd ile meşgul olmuştur. Talebelerini yetiştirme ve olgunlaştırmada hârikulâde bir meleke ve kutsal kudrete sâhip olan Dervîş Muhammed M.1562 târihinde vefât etmiştir. Kabri Bister’e bağlı Darferar isimli yerde olup, talebesi ve halîfesi oğlu Hâce Muhammed Emkinegî’dir.

M. 1512 târihinde Buhâra’nın İmkene kasabasında dünyâya gelmiştir. Derviş Muhammed’in oğludur. Zâhirî ve bâtınî ilimleri babasından öğrenmiştir. Tasavvufta ilim sâhibi ve mütehassıs bir kimseydi. Vefâtına kadar hizmet ile meşgul olmuş, talebe yetiştirmiştir. Hâce Bâkîbillah’In baş halîfesidir. Hâcegî Hazretleri M. 1599 târihinde doksan yaşlarında iken İmkene’de vefât etmiştir.

1563 târihinde dünyâya gelmiştir. İmâm-ı Rabbânî’nin hocasıdır. Her hâli ile örnek insan olan Bâkîbillah Hazretleri 1603 târihinde Cemâziye’l-evvel ayının 26. pazartesi günü 40 yaşında vefât etmiştir. Kabr-i şerîfi Delhi’de Kutabrol denilen yerdedir.

Hindistan’da yetişen meşhûr İslâm âlimi olup ismi Ahmed bin Abdü’l-Ehad bin Zeyne’l-âbidin’dir. M. 1563 senesinde Hindistan’ın Serhend şehrinde dünyâya geldi. Hazret-i Ömer’in sulbünden olduğu için “Fârûkî” nesebiyle anılmıştır. Tahsîlini 17 yaşında tamamlamıştır. İmâm-ı Rabbânî Nakşibendî tarîkatında, Hâce Muhammed Bâkibillah’ın halîfelerindendir. M. 1624’de Serhend’de 63 yaşında vefât etmiştir.

M. 1599’da Hindistan’ın Serhend şehrine iki mil uzakta bulunan Mülk-i Hayder mevkiinde dünyâya gelmiştir. İmâm-ı Rabbânî’nin ortanca oğludur. Muhammed Ma‘sûm M. 1668 târihinde Serhend’de vefât etmiştir. Kabr-i şerîfi, babası İmâm-ı Rabbânî’nin türbesinin birkaç metre kuzeyindedir.

Hindistan’ın büyük velîlerindendir. M.1639 senesinde Hindistan’ın Serhend şehrinde dünyâya gelmiştir. İmâm-ı Rabbânî’nin torunudur. Seyyid Nûr Muhammed Bedâyûnî’nin yetiştirdiği talebelerin en büyüğü ve kâmili olup 1684 senesinde Hindistan’ın Serhend şehrinde vefât etmiştir. Kabr-işerîfi babası Muhammed Ma‘sûm’un türbesi yakınındadır.

Hindistan’ın Bedevân şehrinde dünyâya geldi. İmâm-ı Rabbânî’nin torunudur. Gramer, mantık, meânî hadis ve tefsir ilimlerinde söz sâhibidir. Seyyid Nûr Muhammed Hazretleri M. 1722 târihinde yerine Mazhar-ı Cân-ı Cânân’ı bırakıp vefât etmiştir. Türbesi Hindistan’ın Delhi şehrinin güney tarafındadır.

(Mazhar-ı Cân-ı Cânân): 1699 târihinde Ramazan ayının onbirinde cuma günü dünyâya gelmiştir. İsmi Şemseddin Habîbullah’dır. Seyyid Nûr Muhammed, Şemseddin Habîbullah’a “Sende Allahü Teâlâ ve Rasûlüne karşı muhabbet yüksek derecededir. Bizim yolumuz, senin teveccühlerinle yayılacak. Sana Şemseddin Habîbullah ismi verildi” buyurmuştur. Seyyid Nûr Muhammed’in sohbetine dört yıl devam eden ve netîcede icâzetini alarak vazîfesine başlayan Şemseddin Habîbullah M.1781’de evine giren üç Moğol askerinin saldırısı sonucu şehÎd edilmiştir.

Hindistan’da yetişen âlimlerin büyüklerindendir. M.1745’de Hindistan’ın Pencab şehrinin Bidâle kasabasında dünyâya gelmiştir. Babası Seyyid Abdüllatîf’dir. Mazhar-ı Cân-ı Cânân’ın dergâhına girerek talebeliğe başlamış, on beş sene bu zâtın sohbetiyle şereflendikten sonra, Hak dostları arasında yüksek derecelere kavuşarak icâzetini almıştır. Hocasının vefâtından sonra yerine geçip talebe yetiştirmiş ve insanları irşâd ile meşgûl olmuştur. Abdullah Dehlevî M.1824 târihinde bir kuşluk vakti Delhi’de vefât etmiştir.

M.1778 yılında, o zamanlar Türk toprağı olan Musul vilâyetinin Şehrizâr kasabasında dünyâya gelmiştir. Nesebi Hazret-i Osman’a ulaşır. Abdullah Dehlevî’nin mümtâz halîfelerindendir. Şam’da Sâlihiye tekkesinde irşâd ile meşgul iken 50 yaşında M.1826 yılında vefât etmiş ve tekkeye defnedilmiştir.

Anadolu’da yetişen büyük velîlerden olup, Şemdinli tarafında dünyâya gelmiştir. İsmi Abdullah’dır. Seyyid Abdülkadir’in onuncu torunudur. Seyyid Tâhâ Hakkârî’nin de amcasıdır. Lâkabı Sirâcüddin ve Menbaü’l-hilm’dir. Abdullah Hakkârî, Mevlâna Hâlid-i Bağdâdî’nin medrese arkadaşıdır. Mevlânâ Hâlid Hazretleri’nden icâzet almış ve görevle Şemdinli’ye gönderilmiştir. Ömrünü ilim tahsîl etmeye, İslâmiyet’i öğrenme ve öğret-meye vakfetmiş olan Seyyid Abdullah Hakkârî M.1813’de Şemdinli’nin Nehrî kasabasında vefât etmiştir. Kabr-i şerîfi bu kasabadadır.

Peygamber Efendimiz’in neslinden olup, Seyyid Abdülkadir-i Geylânî ’nin on birinci torunudur. Seyyid Abdülkadir Geylânî’nin ma‘nevî emri ve izni üzerine Mevlânâ Hâlid’in dergâhına dâhil olmuştur. Mevlânâ Hâlid, O’nu ileride zamânın en büyük âlim ve velîsi olacak tarzda ihtimam ve ciddiyetle terbiye etmiş, insanları irşâd ile görevlendirmiştir. Seyyid Tâhâ, Muhammed Küfrevî’nin mürşididir. M.1853 senesinde Şemdinli yakınlarında Nehrî’de vefât etmiştir. Kabr-i şerîfi Hakkari’nin Şemdinli ilcesine bağlı Bağlar köyündedir.

Muhammed Küfrevî Hazretleri Küfra’da doğmuş ve orada tahsîlini tamamlamıştır. Babasının adı Yûsuf’tur. Babası ve dedesi meşâyihtendir. Küfra’da evlenmiş, ilk hanımı Fersak şeyhlerinin kızı Bâzığa hanımdır. Bu hanımdan iki oğlu olmuştur. Birisi şeyh Abdullah diğeri şeyh Abdurrahmân’dır. Hz. Pîr’in ilk hanımı vefât edince Sâdâttan Şeyh Emin Efendi’nin bacısı Fatma hanımla evlenmiştir. Hazret-i Pîr’in Seyyide Fâtıma Hanım’dan dört oğlu dünyâya gelmiştir.
1- Şeyh Abdülhâdî (ö.1914)
2- Şeyh Abdülhâlık (ö. 1915) şehîden vefât etmiştir.
3- Şeyh Abdülbârî (ö. 1918)
4- Şeyh Abdülbâkî (1872 – 1943)
Kendisinden sonra irşad postunda büyük oğlu Şeyh Abdülhâdî, ondan sonra da Şeyh Abdülbâkî Efendi’ler kaim-makam olmuşlardır. Muhammed Küfrevî Hazretleri, Seyyid Tâhâ’nın onu rüyâsında da‘vetiyle Hakkâri’nin Nehri Köyü’ne gitmiş, köye yaklaştığı zaman Seyyid Tâhâ, müridlerine; “Şeyh Muhammed geliyor, kalkın onu karşılayalım” buyurmuş ve karşılayıp iltifat etmişlerdir. Hilâfetle Bitlis’e dönen Hazret-i Pîr, Küfra’ya geldiği zaman kayınbirâderi Emin Efendi kendisine biât ederek kendisinin ilk halîfesi olmuştur. Muhammed Küfrevî, Şeyh Emin Efendi’yle birlikte Bitlis’e gelirler.Hazret-i Pîr 120 sene yaşamıştır. M.1912 yılında vefât etmiş, Bitlis’teki türbeye defnedilmiştir. Türbe, vefâtından 1 sene sonra Sultan Abdülhamid tarafından yaptırılmıştır. Hazret-i Pîr’in 200 den fazla halîfesi olmuştur. Vefâtından sonra yerine büyük oğlu Şeyh Abdülhâdî Hazretleri geçmiştir.

Muhammed Küfrevî Hazretleri’nin zevceleri Şeyh Fatma hanımdan doğma büyük oğlu ve halîfesidir. Hazret-i Şâh olarak tanınır. M.1914 yılında vefât etmştir. Bitlıs’de babasının türbesinde medfundur.

M.1872 târihinde Bitlis’te dünyâya gelmiştir. Muhammed Küfrevî ’nin oğludur. İyi bir eğitim görmüş ve Bitlis’te Küfrevî dergâhında kemâle ermiştir. Belli bir süre dergâhta kalan Abdülbâkî Efendi daha sonra İstanbul’a gitmiş. İstanbul’da insanları irşâd vazîfesini deruhte etmiştir. II. Abdülhamid Han da bu dergâha sık sık gelmişdir. Abdülbâkî Efendi 1943 yılında İstanbul’da vefât etmiştir. Bitlıs’de babasının türbesinde medfundur.

Hz. Pîr Muhammed Küfrevî’nin torunu, Şeyh Abdulbâkî Efendi’nin büyük oğludur. 1950 yılında 50 yaşında vefât etmiştir. Bitlis’te Hz. Pir’in türbesine defnedilmiştir. Cesim Efendi’nin babasıdır.

Şeyh Yûsuf-i Kôdî M.1849 târihinde Bağdat’ta doğmuş daha sonra ailece Bitlis’e yerleşmişlerdir. Bir kısmını Bağdat’ta tamamladığı tahsîlini Bitlis’de devam ettirirken Şeyh Muhammed Küfrevî’ye intisâb etmiş, son ilmî ve tasavvufî icâzetlerini bu büyük zâttan almıştır. Daha sonra Muş’un Kod köyüne yerleşmiş, tebliğ ve irşâd görevine burada devam ederek M.1925 yılında bu köyde vefât etmiştir. Türbesi Kod köyünde olup halkın ziyaretine açıktır. Himmet ve gayretle çok yüce makamlara erişen Yûsuf-i Kôdî, Alvarlı Efe Hazretleri ile güçlü bir şekilde râbıta kurmuş, aralarında muhabbet ve saygı mükemmel noktalara ulaşmıştır. Yetiştirdiği talebelerin en önde gelenlerinden oğlu Necmeddn Efendi de Şeyh Yûsuf-i Kôdî’nin halîfesi olarak ma‘nevî görevini vefâtına kadar devam ettirmiştir.
Gedâî Hüseyin Efendi,
Muhammed Lutfî,
Mahmud Vehbî,
Seyfî-i Mahdûmî Efendilere âit bilgi kitabın muhteviyâtında bulunduğu için burada tekrar edilmedi.