Efe Hazretleri’nin Eserleri, Ardında Bıraktıkları

Efe Hazretleri, Seyfeddin Efendi’nin terbiye ve tahsîliyle bizzât meşgul oldu. Daha yedi yaşında iken Hazret-i Pîr Cenâb-ı Küfrevî’nin ilm-i ledünnî deryâsından hissemend oldu. Babası onu onyedi yaşında berâberinde Bitlis’e götürdü. Seyfeddin Efendi, bu ziyâretle teveccühlerine nâil ve “Seyfeddin bizimdir,” hitâbıyla iltifatlarına mazhar olduğu Şeyh Abdülbâkî Efendi’den hırka, otuz dokuz yaşında da Şeyh Nesîm Efendi’den Küfrevî Tâc-ı Şerîfi’ni giydi.
Hacı Seyfeddin Efendi, tam bir nisbet ve mahviyetle Efe Hazretleri’nin yolunu devâm ettirerek Ümmet-i Muhammed’e hizmet etti. O’nun ma‘nevî mertebesini ifâde için Ilıcalı Hacı Zeki Efendi’nin anlattığı şu hâtırayı nakletmek yerinde olacaktır:
Bir cuma Lala Paşa Câmii’ne gittim. Osman Bektaş (Erzurum Müftüsü) Hoca Efendi vaaz ediyordu. Birden Müftü Efendi’nin vaazını kesip mihraptan kalktığına ve kapıya doğru yürüdüğüne şâhit olduk. Şaşırmıştık. Olup biteni anlamak için başımızı kapıya doğru çevirdik. Hacı Seyfeddin Efendi’nin geldiğini farkettik. Müftü Efendi ısrarla ayakkabılarını alıp, koluna girdi. Mihrâba kadar berâber geldiler. O’nu mihrâba oturttu. Bu durumu cemaatten yadırgayanlar oldu.
Namazdan sonra Müftü Efendi’ye; “Müftü Efendi! Siz yaşça Hacı Seyfeddin Efendi’den büyüksünüz, ilmen de öyle. Niçin böyle yaptınız?” şeklinde soru soranlar oldu. Etrafıma çevrilin de anlatayım, buyurdu: “Bu gece rüyamda mübârek nûrânî insanları toplanmış gördüm. En önde Hazret-i Ömer, Hazret-i Osman, ve Hazret-i Ali (rıdvânullâhi aleyhim ecmaîn) vardı. Ben de bir kenarda oturuyordum. Orada bulunanlardan birine, “Burada niçin toplandınız?” diye sordum. “Vaktin kutbu gelecek,” dediler. Bekledik. Biraz sonra Fahr-i âlem Efendimiz, arkasında Hazret-i Ebubekir Efendimiz, onun arkasında da Hacı Seyfeddin Efendi teşrif ettiler. Hazret-i Resûlullah Hacı Seyfeddin Efendiyi takdim ettiler. Öylece uyandım.” Şimdi anladınız mı niçin böyle yaptığımı? Hacı Seyfeddin Efendi’ye âit iki şiiri burada teberrüken zikredelim. Dilâ her dem nedir bende bu mahzunluk sürûrum yok
Ham itmiş kaddimi gerdûn zamanda bir huzûrum yok

Hayâl-i vasl-ı cânânla eğer mesrûr isem bir an
Vüsûl-i vasl-ı cânâne sebep bir an sübûtum yok

Kevâtib kim yazar uşşâka bahtın kapkara her dem
Bu bahtım karası andan disem aşkda nümûnum yok

Güzeller dâd-reslikde şerâit kaydı koymuşlar
Nice feryâd idem cânâ benim şartım şürûtum yok

Yine feryâd u âh ile biter bu iş disem ey dil
Haberdâr eyleyin yâri benim âh-ı füzûnum yok

Olup külbe-i ahzânım şeb-i târik-veş Seyfî
Nedir bilmem buna dermân tefahhumda şuûrum yok

23 Mart 1984 (20 Cemâziye’l-âhir, 1404) cuma gecesi ebedî âleme göçen Hacı Seyfeddin Efendi’nin na‘şı, cuma namazını müteâkiben Erzurum Gürcükapı Câmi-i şerîfinde kılınan cenâze namazından sonra Alvar’a götürülerek Nûr dedesi ve babasının türbesine defn edildi. Hacı Seyfeddin Efendi’nin şâhidesine Efe Hazretleri’nin,
“Ey zâir-i ehli kubûr gel kabrine kıl bir huzûr Zevk-i dil edince zuhûr gör nicedir cennât u hûr” beytiyle başlayan gazel tarzındaki şiirinin mahlas beyti değiştirilmek sûretiyle târih düşürülerek hâkedilmiştir.

Ey zâir-i ehli kubûr gel kabrine kıl bir huzûr
Zevk-i dil edince zuhûr gör nicedir cennât u hûr

Ahmed Muhammed Mustafâ Hasan Hüseyin Mürtezâ
Hem Çâr-yâr-i bâ safâ kıldı şefâ‘at doğdu nûr

Bende-i Şâh-ı Nakşîyem Kıtmîr-i derd mendiyem
Çün makbûl-i efendiyem kalbim olur darü’s-sürûr

Yerlere pinhân olmuşam Rabb’ime mihmân olmuşam
Mazhâr-ı gufrân olmuşam Rabb’im edip afv -i kusûr

Seyfî’ye lutfetti Hudâ can gûşime eyler nidâ
Nâmın senin sır târihin der kim HÜVE ABDÜ’L-GAFÛR

Hacı Seyfeddin Efendi’nin Şâhidesi

“Hakîkatlerin Özü Özeti ve Hâce Muhammed Lutfî’nin Mektupları”, mâhiyeti ve muhtevâsıyla tasavvufî olup, ifâdesi, şekli, cihetiyle baştan sona manzumdur. Efe Hazretleri’nin manzum mektuplarını da hâvi bu eser O zâtın müntesipleri ve hayranları arasında “Dîvânçe” diye tanınır; âşıkane bir edâ ile terennüm edilir. Arapça, Farsça ve Türkçe şiirlerden müteşekkil bu manzum eseri “Hulâsatü’l- Hakayık ve Mektûbât-ı Hâce Muhammed Lutfî” diye isimlendiren ve mevcut yazma nüshaları karşılaştırarak ilk defâ neşreden, Efe Hazretleri’nin yegâne mahdûmu mümtaz halîfesi Hacı Seyfeddin MAZLUMOĞLU Efendi’dir. Eserdeki “Mukaddime-i Hulâsatü’l- Hakayık” ve “Bir Hâtıra” başlıklı kısım ile “Hidâyet Bahçeleri” adlı bölümler Hâce Seyfeddin Efendi’nin kalemindendir. Hulâsatü’l-Hakayık, ilk defa 1974’te yeni yazıyla, 1980’de ise eskimez yazıyla Hacı Seyfeddin Efendi tarafından neşredilmiş; daha sonra, 1996 ve 2006 yılında olmak üzere yeniden gözden geçirilerek ve indeks ilâvesiyle Efe Hazretleri Vakfı’nca iki kez yayınlanmıştır. Eseri tertîbine uyarak gözden geçirelim :

1. Mukaddime-i Hulâsatü’l-Hakayık: Mukaddime, sâlih selefin uslûbuna, samîmî usûlüne uygun olarak Besmele, Hamdele ve Salvele ile başlıyor. Sonra : “ Malın ve evlâdın hiçbir fâide vermediği o kıyâmet gününde Allah’ın huzûruna kalb-i selîm ile (küfür, şirk, ve nifaktan tamamen müberrâ bir kalp ile) gelenler felâha ve necâta erişeceklerdir.” meâlindeki âyet-i kerîmede zikredilen kalb-i selîme dikkat çekilerek mü’minin kendisine Rabbâni, Rahmânî feyizlerin nuzûlüne lâyık bir kalb-i selîmi nasıl temin edeceği arifâne ve edibâne bir uslupla anlatılıyor
2. Bir Hâtıra: 30 Bendlik bu manzûme Efe Hazretleri’nin seçkin halîfesi ve yegâne mahdûm-i âlîleri Hâce Seyfeddin Efendi dilinden, dostları na hitâbıdır; yolunda olanlara nasîhatidir.
3. Arabî Gazeller: Konuları tevhîd, na‘t ve münâcât olan gazel şeklinde arûzla yazılmış 11 şiirdir.
4. Kasîde-i Celâliyye: Mesnevî tarzında yazılmış 48 beyitten oluşan arapça münâcâttır.
5. Fârisî Gazeller: Âşıkane yazılmış yedi gazeldir. Biri Hazret-i Hüseyin’e mersiyedir.
6. Silsiletü’z-Zeheb (Altın Zincir) : Nesih hüsn-i hattıyla yazılmış mesnevî şeklinde 61 beyitlik tarîkat silsile-nâmesidir. Hâce Muhammed Lutfî’nin tarîkat bağını bildirmesi bakımından önemlidir.
7. İlticâ-nâme: Mesnevî şeklindeki 76 beyitlik manzûmedir. Allah’a Hamd ü senâ ve ona sığınış, ayrıca husûsen Hazret-i Peygamber’den şefâat niyâzı konusudur.
8. Mî‘râcü’n-Nebî (aleyhi’s-salâtü ve’s-selâm): Edebiyâtımızda, Peygamber Efendimiz’in Mî‘râc’ından bahseden eser veya bu münâsebetle yazılan parçalara Mî‘râciye ismi verilir. Asırlardan beri süzülüp gelen klâsik geleneğin devâm ettiğini müjdeleyen bu Mî‘râciye, arûzun üç ayrı kalıbıyla ve mesnevî şeklinde yazılmış olup 198 beyittir.
9. Mevlüdü’n-Nebî (aleyhi’s-salâtü ve’s-selâm): Peygamber Efendimiz’in doğumunu anlatan Mevlîd, edebiyâtımızda pek çok yazılmıştır. Türk Edebiyâtındaki Mevlidler üzerinde ihtisâsı olan Dr. Neclâ Pekolcay Hanım’ın Süleyman Çelebi’nin meşhur Mevlîdi de dâhil tesbit ettiği mevlîd sayısı 63’tür. Şu halde o klâsik Mevlid silsilesine yeni bir halka eklendiği bilinmelidir. Bu Mevlid’in 197 beyti aruzun üç ayrı kalıbıyla; son bölümü 12 dörtlük hece ile yazılmıştır.
10. Merhabâlar: 13 beyitlik bu mesnevî aruz vezniyle yazılmıştır.
11. Salâtullah selâmullah erişe rûh-i pâkine: 8 beyitlik bu mesnevî aruz vezniyle yazılmıştır.
12. Hurmet eden rahmet bulur: Hece ölçüsü ile yazılmış 12 dörtlüktür.
13. Dîvançe: Bu bölüm Efe Hazretleri’nin dîvançesidir. Dîvançe, kafiyelerine göre tertib edilmiş 726 şiirdir. Şekil cihetinden bakıldığında klâsik edebiyatımızın tür ve şekilleri de, halk edebiyatımızın tür ve şekilleri de görülmektedir. Vezin olarak aruz da kullanılmış, hece de kullanılmıştır. Dîvançe’de eğitici, öğretici ve sosyal içerikli şiirlerin yanı sıra na‘t-ı şerifler, münâcatlar, Hazret-i Hüseyin’e mersiyeler, dört büyük halîfeye ve evliyâya medhiyeler, bayramiye ve ramazâniyeler vardır. Efe Hazretleri’nin manzum mektupları da Dîvançe’de neşr edilmiştir. Dîvançe’de konular bâzan âşıkane, bâzan ârifâne ; gâh rindâne, gâh hakîmâne ve bilhassa mürşidâne söyleyişlerle işlenmiştir. Hisler, fikirler, nâz edişler, niyâzlar ; öğütler, sevgiler, sevgililer hep tasavvufî remizlerle mecazlarla samimiyet ve mahviyetle anlatılmıştır. Efe Hazretleri şiirlerine ârifâne nâzar edilmesini ister ve şiirlerinin hakîkatini şöyle beyan eder:

Ârifâne kıl nazar eş‘arıma baldan lezîz
Sâye-i lutf-ı Mesihâ, ârife candan lezîz
Zarf-ı zevkdir her hurûfu kâse-i meydir sözüm
Sâf-ı dil iç sen de gör bak âb-ı hayvandan lezîz
Şiirlerim ârife (İlâhî bir feyz olarak kâinâtın sırlarını bilme kudretine ve İlâhî hikmeti sezip kavrama hassasına sâhip insanlara ) candan hoş, baldan tatlıdır. Şiirlerime ârife yakışan bir şekilde bakarsan Hazret-i Îsâ aleyhisselâmın lutfu sâyesinde onun nefesi gibi hayat verdiğini, şifâ bahşettiğini görürsün. Sözüm İlâhî aşkı ve ebedî feyzi sunan bir kâsedir. Sözümün her bir harfi de zevkin, ma‘nevî hazzın kadehidir. Ey hâlis olan; ey temiz gönül sâhibi! Sen de iç bak âb-ı hayvandan (içene ebedi hayat bağışladığı rivâyet edilen tatlı hoş sudan) daha müessir ve daha lezîz olduğunu göreceksin …

14. Mesnevîler:
    a.İlâhî-nâme: 35 beyitlik mesnevîdir. Aruz vezninde yazılmıştır.
    b.Na‘t-ı Resûlullâh: 20 beyitlik mesnevîdir. Aruz vezninde yazılmıştır.
    c.Arş-ı vahdet güneşi Hazret-i Muhtâr-ı Hudâ: 8 beyitlik mesnevîdir. Aruz vezninde yazılmıştır.
    d.Muhabbet-nâme: 28 beyitlik mesnevîdir. Erenlerin kanâati ve hükmüne göre, Allah’a vuslat muhabbetledir; muhabbet ise Muhammed sallallâhû aleyhi vesellemledir. Efe Hazretleri diğer bir çok şiirlerinde bu hakîkati dile getirdiği gibi bu şiirinde de dile getirmiştir.
    e.Sabâ-nâme: 35 beyitlik bu mesnevîde, Sabâ ile (gün doğuşundan esen latif ve hafif rüzgâr ile) gülün, gülistânın, sümbülün, zülfün, hû isminin, seher vaktinin münâsebeti ince duygularla, gayet nükteli ifâdelerle anlatılmıştır.
    f. Hidâyet-nâme: 36 beyitlik mesnevîdir. Aruz vezninde yazılmıştır.
    g.Gülün Bülbül İle Şîvesi: 23 beyitlik mesnevîdir. Demek ki gül tâze kokuyor, bülbüller diri, ötüyor. Demek ki hala sabâ esiyor… g.Bitlis Ziyâreti Mesnevî tarzındaki bu 57 beyitte Efe Hazretleri mürşid-i akdesi Cenâb-ı Küfrevî’nin zât-ı mukaddeslerini, mânevî bir işâretle ziyâret maksadıyla 1307 târihinde, “ravza-i dâru’l-emân” olarak nitelendirdiği Bitlis Şehri’ne gidişini anlatıyor ve o zâta olan hayranlığını vecd ile dile getiriyor.
    h. O şehr-i Bitlîs ki sultân diyârı: 7 beyitlik mesnevîdir. Aruz vezniyle yazılmıştır. Bitlis Şehri’ne ve o şehirdeki dostlara duyulan sevgi ve hasreti terennüm eder.
    ı. Firkat-nâme: Ramazân-ı Şerîf’in feyiz ve neşesiyle o ayın bitişinden doğan duyguların 18 beyitte ifâdesidir.
    i. Efrâd-ı Ümmet-i Muhammed’e: Güzel hayır duâlardır. 24 beyitlik mesnevîdir.
    j. Hidâyet-i Hudâ rehberiz olsun: 12 beyitlik mesnevîdir. Aruz vezninde yazılmıştır.
    k. İlâhî hazretinden ilticâlar: 19 beyitlik mesnevîdir. Aruz vezniyle yazılmıştır.
    l. Zâkirini Bârî Hudâ mezkûr eder her dü-serâ: 8 beyitlik mesnevîdir. Aruz vezniyle yazılmıştır.
    m. Bezm-i muhabbetde var nûr-i hüdâ nûr-i dil: 10 beyitlik mesnevîdir. Aruz vezniyle yazılmıştır.
15. Destanlar
    a. Tevhîd Destânı: Hece ölçüsü ile yazılmış 23 dörtlüktür.
    b. Kıyâmet Destânı: Bu destan kıyâmetin ahvâlini anlatan, hece ölçüsü ile yazılmış 96 dörtlüktür.
    c. Dâsitân-ı Zaman: Hece ile yazılmış 27 dörtlükte zaman insanlarının yaşayışları dile getirilmiştir.
    d. Erzurum Destânı: 20 dörtlükte Erzurum’un ma‘nevî vechesi, sosyal yapısı anlatılmıştır.
16. Mersiyeler
    a. Der-vefât-ı Şeyh Abdü’l-Bâkî (K.S.): 3 beyitlik mersiyedir. Aruz vezniyle yazılmıştır.
    b. Sezâ-vârdır cihân câne dâr olsun: 8 beyitlik mersiyedir.
    c. Der-vefât-ı Vehbî Efendi (K.S.): Vehbî Efendi’in vefâtıyla duyulan teesürün ifâdesidir. Mesnevî şeklinde 32 beyittir.
    d.Gönül mâh-ı Muharrem’dir amândır şâd olup gülme: 7 beyitlik mesnevîdir. Aruz vezniyle yazılmıştır. Hazret-i Hüseyin’e mersiyedir.
    e.Der-vefât-ı Maksûd Efendi (K.S.): 12 dörtlük bir medhiyedir. Hoca Efendi’nin ilmi, hilmi tevâzu ve kemâli belirtilmiştir.
17. Na‘t-ı Habîb-i Rahmân: 7 bentten oluşan na‘t-ı şeriftir.
18. Duâ-i Huccâc 26 bendde, hacılara hayırlı duâlar edilmiş; onlar için nazlı niyazlar yapılmıştır.
19. Mânîler-Kıt‘alar-Ferdler 43 mani, 10 kıt‘a ve 9 ferddir.
20. Hidâyet Bahçeleri Hulâsatü’l-Hakayık’a ilâve ettiği bu son mensur bölümde Hacı Seyfeddin Efendi;
    “Bil geldiğini mülk-i vücûda ne içindir
    Sa‘y et olasın pâdişeh-i kişver-i irfân”
    (Vücut mülküne ne için geldiğini bil! Çalış çabala da irfân ülkesinin padişahı ol!) beytini kaydederek dikkatleri yaratılışın gayesine çekiyor. Sonra, insanı ulvî bir mevkîye yükseltecek vesîlenin, âlim-i hakîkî ve edîb-i kâmillerin eserlerinin okunması, üzerinde düşünülmesi gerek tiği hakîkatine işâret ederek; o eserler meyânında Hulâsatü’lHakayık’ı tavsiye ediyor. Hâce Hüseyin Efendi, Hâce Muhammed Lutfî, Lâkab-ı meşhûriyle Efe Hazretleri, Hâce Mahmud Vehbî. Birinci şahsın torunu, ikinci şahsın oğlu, üçüncü şahsın yeğeni olan Hacı Seyfeddin Efendi; dedesinin, babasının, amcasının hayatlarını ârifâne ve edîbâne bir üslüpla anlatıyor.

Efe Hazretleri’nin mektupları ya kısmen ya da tamamen manzumdur. Bu mektupların adedini bilmiyoruz. Ama yüzlerce olduğu muhakkaktır. Bunların tesbit edilmemiş olması gerçekten büyük bir kayıptır. Elimizde bulunan otuz civârında mektup sâyesinde bu zâtın husûsiyet arzeden bazı yönlerini öğrenme imkânı bulduk. Bu mektuplarından bir kısmını teberrüken takdîm ediyoruz:
Hacı Yusuf Boybeyi’ne
Mensuplarından Hacı Yusuf Boybeyi’nin kendi ma‘nevî hâlinden şikâyetle duâ istemesi üzerine:
Ey şâhid-i kudsî n’ola bir arz-ı cemâl et
Güneş gibi âlemlere ızhâr-ı kemâl et
Ey mihr-i hüdâ feyz-i muhabbet ile doldur
Gülbe-i gönüllerde muhabbeti hayâl et
O şems-i vefâ dâr-ı şifâ kurb-i civârın
Üftâdelerin eyle kabûl hâli süâl et
Ey nûr-i basar bir nazar et hâl-i perîşân
Üftâdelere lutf ile ihsân-ı mekal et
Yûsuf gibi âşüfte perâkendeye rahm et
LUTFÎ gibi dermândelere zâd u nevâl et
Lutfî Efendi’ye
Kambur Molla diye bilinen Lutfî Efendi’ye, ihvânı da‘vet etmesi ve sehâvetli olması husûsunda tavsiye:

Cemâl Efendi’ye

Âbid oldur abd-i Hakk’a Hak içün yâver ola
Hayder-i Kerrâr’e kurbân öyle dilâver ola
Derûn-i dâiyânemiz karargâh-ı ümmet-i Muhammed muhabbetidir
Yâ Rab ne diyem Âlim ü Dânâ olan Erham
Sen ümmet-i Muhammed olana kerem eyle Hürmetle bizim Alemdar-zâde Avni Bey’e ve himmet-meâb bizim Dursun Efendilere irsâl-i selâm ve muhabbetli kelâm eylerim. Hâmil-i şukkamıza himmet ve merhametle nazar eyle, ne eylerse eyler Hudâ. Köy tarafından bu gibi hâtırası yoktur bizi bu hizmete Mevlâ sevk eyledi.Beyne’s-selâse taksîm (Küçük Lutfi, Cemâl ve Tevfîk Efendilere) Es-selâmü aleyküm ve rahmetullâhi teâlâ ve berekâtühû. Rahimenâ ve rahimekümullâhi Teâlâ fi’d-dâreyn.

Dursun Efendi’ye

Ömer ve Mustafa Efendi’ye

Arslan Bey’e
E’s-selâmu aleyküm ve rahmetullâhi teâlâ ve berekâtüh ve rahimenâ ve rahimekümullâhi teâlâ fi’d-dâreyn… Semâhatlü sohbet-mendim merhamet meâbım şerâfet nisâr-ı dil-pesendim Arslan Bey! Dâreyinde dest-gîrin Hazret-i Allah ola. Bu dâr-ı belâda ve bu mihnet-serâda ve bâ-husus bu mâcerâda Mevlâ senden râzî olsun. Peder ü mâderin Mevlâ’dan merhamet bulsun. Dünyâ başdan başa nehr-i kahırdan tulumba olmuş hemen aman öyle bir endîşeyi bırak sâde güzel olarak.

Münir Bey’e merhabâ-nâme:

Muhterem Şeyh Mustafa Efendi Hazretleri’ne
Es-selâmü aleyküm ve rahmetullahi teâlâ ve berekâtüh
Hidâyetli se‘âdetli e‘azz ü ekrem efendi-zâdem muhterem Şeyh Mustafa Efendi Hazretleri! Ba‘de’s-selâm ve’d-duâ bi’l-hayr. Efendim Hazretleri cedd-i âlî kadriniz olan Hazret-i Küfrevî’nin hulefâsının serdârı Şeyh Emin Efendi Hazretleri’nin hafîdi olduğunuz bu ulviyyet hürmetinizi bizlere vâcib göstermiştir. Her hâlde himmet ve hürmetinizi istirhâm eylemekdeyim. Hâne halkınıza ba‘de’s-selâm ve’d-duâ Cenâb-ı Bârî Hazretleri’nin Hâfîz ism-i şerîfine emânet olsunlar.
Tutanlar dâmen-i şer-‘i şerîfi
Gördüler Hazret-i Hak’dan inâyet
Edenler başa tâc mushaf-ı şerîfi
Dolar kalblerine nûr-i hidâyet
Sevenler sünnet-i Ahmed’i cândan
Bulurlar kuvveti nûr-i îmândan
Kerem-i Kerîm’e mazhar olurlar
Kerîm’den kerâmetleri bulurlar
Sevenler Hazret-i Allah’ı cândan
Keser sevdâsını fânî cihândan

Alvar İmamı
Hacı Ziya Efendi ellerinizden öper

Ömer, Cemal, Lutfî ve Arslan Efendi’ye
Efe Hazretleri’nin, müridleri Ömer, Cemal, Lutfî ve Arslan Efendi’ye Garib Ağa’yı ziyâret etmelerini tavsiye eden mektubu.
Es-selâmü aleyküm ve rahmetullâhi teâlâ ve berekâtühu. Rahimenâ ve rahimekümullâhi teâlâ fi’d- dâreyn.
İrsâl-i selâmdan ulu olur mu hediyye
Selâm idi enbiyâya evvel-i behiyye
Ömer ü Cemâl’e Lutfî’ye pîşrev ola Arslan
Garib’i ziyâret edeler rahm ede Rahmân
Men zâre mü’minen lillâllâhi Teâlâ. Gafarallâhu Teâlâ zünûbe’zzâiru ve’l-me’zûri.
(Her kim bir mü’mini Allah için ziyâret ederse, Allah Teâla ziyâret edenin ve ziyâret edilenin günahlarını affeder.)
Münâsib bir vakit münâsib hâlde Garib Ağa’yı ziyâret.
Misâfire eder hurmet Garib Ağa ne mükrimdir
Verir bir sâde kahveyi kızıl çayları, mün‘imdir.

Albay Hulûsi Bey’e
Efe Hazretleri’nden Bediüzzaman Hazretleri’ne ve Bediüzzaman Hazretleri’nden de Efe Hazretleri’ne selam getirmesi üzerine Albay Hulûsi Bey’e yazılan mektup.
Es-selâmü aleyküm ve rahmetullahi teâlâ ve berekâtüh…
Halde haldaşım, yolda yoldaşım, dinde kardaşım.
Hamdü lillâh nûr-i tevhîd yâr-i gârındır senin
Nûr-i tevhîd nûr-i dîdem dilde yârındır senin
Rahm-i Rahmân ez-ezel tâ-bâ-ebed ihsân-ı Hak
Mahzâ fazlından hediye bâkî vârındır senin
Bir Kerîm’dir Bir Rahîm’dir Bir Hakîm’dir zü’l-Celâl
Kerem-i fazl-ı İlâhî yâr-i gârındır senin
Nice hamd etmek gerekdir LUTFİYÂ bu nîmete
Gubâr-ı kadem-i cânân müşg-bârındır seni
Bi-inâyetullâhi teâlâ meyân-ı ümmet-i Muhammed’de Şem‘a-i hidâyet nûrunu fürûzân eden bir zât-ı âlî- kadrin huzûr-ı se‘âdetine nâm-ı kemterânemi tahrîr ile tezekkürde bulunduğunuz ve bize hüsn-i himmetlerini celb ve selâmlarını tebliğiniz kıymetli, dünyâ ve mâ-fîhâ olan eşyâdan değerlidir. Ol zât-ı âlî-kadrin himmetlerini istirhâmımda bir bende-i âciz ve müznib-i kemterim. Ol bâbda himmetlerine havâle.
Es-selâm ey şem‘a-i nûr-i hidâyet es-selâm
Es-selâm ey matla-‘i mihr-i se‘âdet es-selâm
Gülbin-i tevhîdde gonce-i hamrâ
Muhammed Efendi kardaş
Nûr-i tevhîd ise dilde dilârâ
Bir hak-nümâ zâta olmuşsun yoldaş
Tutduğun dâmeni elden bırakma
İlm-i ledündâne olmuşsun sırdaş
Kerem-i Kerîm’e bu mazhariyyet
Bir kadr-i vâlâya olduğun haldaş
Hamd eyle Mevlâ’ya rû-ber-zemîn ol
Nâ-ehle esrârı eyleme sen fâş

MUHAMMED LUTF

Hulûsî Bey’e
Et-tevfîk minallah
Es-selâmü aleyküm ve rahmetullahi yâ ehun fillah e‘azzekallah fi’d-dâreyn. A ‘tâkümüllâhü mâ-tatlübü minallah.
Dest-gîrin dâreyinde hazret-i Allah ola
Pîşrevin nûr-i hüdâ feyz-i Resûlullah ola
Hâzâ min fazl-ı Rabbi : Nâmıyla teşehhür eden zât-ı âlî-kadrin himmet-i merhametlerini hakk-ı âcizânemde celb etmeniz dünyâ ve mâ-fîhâ değer.
Yâdigâr-ı Fahr-i âlemdir o zât bu ümmete
Nâil eyledin dü-dîdem sen bizi bu himmete
Kaddesallahu sırrahû ve ahsene hüve berrahû
Bu meydân-ı hidâyetde nice bir şîr-i ner var
O zât-ı âlî-kadr-veş bize bugün siper var
Cenâb-ı zü’l-kerem o zât-ı muhteremin ömr ü zî-se‘âdetlerini bu ümmet-i Muhammed’e sâyebân olması içün lutf u keremiyle uzun ömürle muammer buyursun ve sizler gibi bir yâr-i sâdıkın sıdk u sadâkatini müzdâd ederek o zâtın feyzinden istifâde etmeye müyesser buyursun âmin.
Yâr-i vefâdârım muhabbet-güsârım Hulûsî Bey
Ba‘de’s-selâm ve’d-duâ …
Cümle ihvân-ı îmân ile berâber cânâ! Seni dilşâd ede Hazret-i Hak nûr-i basar
Bu tarafda olan ihvân-ı din sizin selâmlarınızı müteşekkirâne aldıkları gibi o zât-ı âlî-kadrin de göndermiş olduğu merhamet selâmlarını cân berâber kabûl etmişlerdir.